
ÇOKLU EVREN TÜRLERİ
Çoklu evren, evrenimizin tek evren olmadığı ve birbirine paralel birçok evrenin var olduğunu öne süren bir teoridir. Çoklu evren teorisi içindeki bu farklı evrenlere paralel evrenler denir. Çoklu evren görüşüne çeşitli farklı teoriler destek vermektedir. Gelin bu farklı evren görüşlerine bir göz atalım.
Öncelikle şunu belirtelim. Fizikçilerin tamamı çoklu evrenlerin varlığına inanmıyor. İnananların da çok azı bu farklı evrenlerle iletişim kurulabileceğine inanıyor. Farklı görüşlere dayan paralel evrenlerin nasıl oluşmuş olabileceğini inceleyelim.
1. seviye
Eğer yeteri kadar uzağa giderseniz, evinize dönmüş olursunuz.
Paralel evrenler fikri temel olarak, uzayın o kadar büyük olduğunu ve olasılık kurallarının, başka bir yerde kesinlikle Dünya'ya tıpatıp benzeyen başka gezegenler olduğunu ima ettiğini söyler. Aslında, sonsuz bir evrende sonsuz sayıda gezegen olur ve bunlardan bazılarında yaşanan olaylar, bizim Dünya'dakilerle neredeyse aynı olur.
Bu diğer evrenleri görmüyoruz çünkü kozmik görüşümüz ışık hızıyla, yani nihai hız sınırıyla sınırlıdır. Işık, yaklaşık 14 milyar yıl önce büyük patlama anında seyahat etmeye başladı, bu nedenle yaklaşık 14 milyar ışık yılından daha uzağı göremeyiz (uzay genişlediğinden biraz daha uzağı görebiliriz). Bu uzay hacmi Hubble hacmi olarak adlandırılır ve gözlemlenebilir evrenimizi temsil eder.
Seviye 1’de paralel evrenlerin varlığı iki varsayıma bağlıdır:
Evren sonsuzdur (veya neredeyse sonsuzdur).
Sonsuz bir evrende, Hubble hacmindeki parçacıkların her bir olası konfigürasyonu birçok kez gerçekleşir. Bu da bize birden fazla bizimki bir dünyanın olabileceğini söyler.
Seviye 1 paralel evrenler gerçekten varsa, bunlara ulaşmak neredeyse (ama tamamen değil) imkansızdır. Birincisi, nerede arayacağımızı bilemeyiz çünkü tanım gereği, Seviye 1 paralel evrenler o kadar uzaktadır ki, bizim onlardan veya onların bizden hiçbir mesaj alamayız. (Unutmayın, sadece kendi Hubble hacmimizden mesaj alabiliriz ve Hubble Hacmi görülebilir evrenle sınırlıdır.)
2.Seviye
Yeterince uzağa giderseniz, harikalar diyarına düşersiniz
Seviye 2 paralel evrende, uzayın bazı bölgeleri enflasyon aşamasını sürdürmektedir. Bu evrenlerde enflasyon aşamasının devam etmesi nedeniyle, bizimle diğer evrenler arasındaki uzay, kelimenin tam anlamıyla ışık hızından daha hızlı genişlemektedir ve bu nedenle, bu evrenlere ulaşmak tamamen imkansızdır.
Seviye 2 paralel evrenlerin var olabileceğine inanmak için iki olası teori vardır: sonsuz enflasyon ve ekpyrotik teori.
(Ekpirotik evren, evrenin büyük ölçekli yapısının kökenini açıklayan erken evrenin kozmolojik bir modelidir.)
Sonsuz enflasyonda, erken evrenin vakum enerjisindeki kuantum dalgalanmalarının her yerde balon evrenlerin oluşmasına neden olduğunu ve bunların farklı hızlarda enflasyon aşamalarından geçerek genişlediğini hatırlayın. Bu evrenlerin başlangıç koşullarının maksimum enerji seviyesinde olduğu varsayılır, ancak en az bir varyant olan kaotik enflasyon, başlangıç koşullarının kaotik olarak herhangi bir enerji seviyesi olarak seçilebileceğini ve bunun maksimum seviyesi olmayabileceğini ve sonuçların aynı olacağını öngörür.
3.Seviye :
Olduğunuz yerde kalırsanız, kendinizle karşılaşırsınız
Seviye 3 paralel evren, kuantum fiziğindeki çoklu evren yorumunun (MWI) bir sonucudur ve bu yorumda, kuantum dalga fonksiyonunda bulunan her bir kuantum olasılığı, bazı gerçekliklerde gerçek bir olasılık haline gelir. Ortalama bir insan (özellikle bilim kurgu hayranları) “paralel evren” dediğinde, muhtemelen Seviye 3 paralel evrenleri kasteder.
Seviye 3 paralel evrenler, bizim evrenimizle aynı uzay ve zamanda yer aldıkları için diğerlerinden farklıdır, ancak yine de onlara erişmenin bir yolu yoktur. Seviye 1 veya Seviye 2 evrenlerle hiçbir zaman temas kurmadınız ve kurmayacaksınız (varsayıyoruz), ancak Seviye 3 evrenlerle sürekli temas halindesiniz — hayatınızın her anı, verdiğiniz her karar, “şimdiki” benliğinizin birbirinden habersiz olan sonsuz sayıda gelecek benliğe bölünmesine neden oluyor.
Dört tür evrenden, Seviye 3 paralel evrenler, sicim teorisiyle doğrudan en az ilgisi olanlardır.
Seviye 4:
Gökkuşağının ötesinde, sihirli bir ülke var.
Seviye 4 paralel evren, en tuhaf yer (ve en tartışmalı tahmin) çünkü bizim evrenimizden temel olarak farklı matematiksel doğa kanunlarına tabidir. Kısacası, fizikçilerin kağıt üzerinde hesaplayabildikleri her evren, matematiksel demokrasi ilkesine göre var olur: Matematiksel olarak mümkün olan her evren, gerçekten var olma olasılığına sahiptir.
Yorum Yap